SO SABAAD KO MGA NGANIN A KHAPAKAY A NGGALBKN O DII PHOWASA
Langon taman na khapakay a nggalbkn o dii phowasa inonta bo na so mga Galbk a phakabinasa ko Powasa niyan odi na phaka da-on sa Bali...
Ogaid na adn a mga Galbk a di makararayag, ino oto khapakay a nggalbkn o dii phowasa atawa ka di?
Na alowin tano so sabaadon ka aya katawi ron o kadaklan na ba di khapakay a nggalbkn ogaid na khapakay sabap sa ayabo a di khapakay a nggalbkn o dii phowasa na so miyanga aaloy tano a phamakabinasa ko Powasa!
Na kataya so sabaadon:
1.) SO KAPAMAKAYA KO KAROMA SII KO KAGAGAWII
Sako mayto ako na so sabaad ko mga Loks na sii ko Sold o Sawlan na di niyan dn pagobayn si Karoma niyan ka Haram kon... Na mala anan a Karibatan ka pitharo o Allah sa Qur-an:
أحل لكم ليلة الصيام الرفث إلى نسائكم... سورة البقرة
Maana: Miyapakay rkano sii ko Kagagawii ko Kaphowasa so kapamakaya niyo ko mga Karoma niyo... Soratol Baqarah
2.) SO KATARASAWA KO KALAPIS "SAHOOR" SA PAKAP'THAROTOPAAN KO KASBANG O FAJR
Pitharo o Sahl ibn Sa'd "ra":
كنت أتسحر عند أهلي ثم تكون سرعتي أن أدرك السجود مع رسول الله صلى الله عليه وسلم... رواه البخاري
Maana: Ph'lapis ako sii ko Pamilya akn oriyan yan na aya taman na p'khara-ot akn so Sujod o Nabi "saw" (sa Masjid sa Sambayang a Suboh)... Piyanothol i Bukhari
I say: mga pd anan sa Dalil a upama ka p'khan ka na som'bang so Fajr na khapakay oto, knaba Batal so Powasangka! Asar a di shobra... Ka khapakay a makashompat so Kakan a go so kas'bang o Fajr... Gyanan i Rajih ko mha katharo o mga Ulama... Pd pn anan sa Dalil sa kababaloy o kapamang'mbaal sa Imsak time a Bid'ah na go di khapakay...
3.) SO KAKAN ODI NA KAINOM A MALILIPAT TA
Ibarat na miyalipat oba dii phowasa na badn miyakakan na knaba oto Batal ko Powasa! So sabaad na gophoon lagidoto na tigyan a miyabatal na ribat anan...
Pitharo o Nabi "saw":
إذا نسي فأكل و شرب فليتم صومه فإنما أطعمه الله و سقاه... رواه البخاري و مسلم
Maana: Igira a miyalipat na miyakakan na go mininom na taros'n yan dn so Powasa niyan ka piyakakan skaniyan o Allah na go piyaka inom yan... Piyanothol i Bukhari a go Muslim
I say: Dalil pn anan sa Basta a adn a dii phowasa a maylyangka a komiyan odi na mininom a kalilipatan yan oba dii phowasa na dingka shapari! Dingkadn p'thakora ka khatipongka... Limo-on oto o Allah...
4.) SO KAPNI-AT SII KO DAWNDAW IGIRA A DI NIYAN KATAWAN OBA SOMYOLD SO RAMADHAN
Miya aloy tano a sa Tao a di mni-at ko Gagawii na Binasa so Powasa niyan!
Ogaid na ibarat na Paganay ko Ramadhan na di niyan katawan oba miya Ilay so Ulan na da pni-at na kay Mapita na takinoba ka miphowasa so mga Tao! Na wajib a maka phowasa na go gyoto dn i kapakaph'ni-at yan! Maka phanaros...
5.) SO SAKALI PHAYGO SA JANABAH NA SOMAKM SO WAKTO A SUBOH
Aya Paygo sa Janabah na so kharomai na igira a miyaka olawla siran na wajib a maka phaygo siran, taman sa di siran maka phaygo na Najis siran, Haram kiran so Langon a Simba taman sa di siran maka phaygo...
Na igira a Powasa na o Makawlawla siran ko kagagawii na khapakay a sakali siran Phaygo na somakm so Wakto a Suboh...
Pitharo o 'A-isha a go so Ummo Salamah "ra":
كان رسول الله صلى الله عليه و سلم يدركه الفجر و هو جنب من أهله ثم يغتسل و يصوم... رواه البخاري و مسلم
Maana: So Rasulollah "saw" na ph'raotn a wakto a Suboh "Fajr" a skaniyan na madidiyonob "Jonob" (Minggagalbkan ko kagagawii sii ko Karoma niyan) Oriyan yan na dii phaygo na go dii Phowasa... Piyanothol i Bukhari a go Muslim
6.) SO KA ARKI KO KAROMA NA GO SO KAPAKI SHALIYA ON "ROMANSA" A TIGIRAN
Asar a di makasobra ka gophoon di niyan marn a ginawa niyan na mala a Ngasa! Miyapagosay tano so Kokoman anan ko miyawna a Bandingan!
Pitharo o 'A-isha "ra":
كان النبي صلى الله عليه و سلم يقبل و يباشر و هو صائم... رواه البخاري و مسلم
Maana: So Nabi "saw" na phagark a go dii makishaliya a skaniyan na dii Phowasa... Piyanothol i Bukhari a go Muslim
7.) SO KAPHAYGO
Aya Dalil yan na so Dalil o dii kaphaygo o Nabi "saw" sa Janabah a somyakm dn so Wakto a Fajr
8.) SO KAWSAR SA SIWAK
Pitharo o Nabi "saw":
لولا أن أشق على أمتي لأمرتهم بالسواك عند كل صلاة... رواه البخاري و مسلم
Maana: Opama bo ka di khapasangi a Tanto so mga Omat akn na ishogo akn kiran so Kawsar sa Siwak oman siran p'shambayang... Piyanothol i Bukhari a go Muslim
Dalil anan sa kasosonat o kapaniwak, knaba Wajib... Na khapakay so kapaniwak a Ramadhan ka da tharo-a o Nabi "saw" obawn tabiya so dii Phowasa...
9.) SO KATHANDOK
Pitharo o Ibn 'Abbas "ra":
احتجم النبي و هو محرم و احتجم وهو صائم... رواه البخاري
Maana: Mithandok so Nabi "saw" a magi Ihram "dii mg Hajj odi na 'Omrah" go mithandok a dii Phowasa... Piyanothol i Bukhari
Inonta bo o khasabapi sa Kalobayi ko dii phowasa na ph'mbaloy a Makrooh ogaid na dipn phaka Batal...
قيل لأنس ابن مالك: تكرهون الحجامة للصائم في عهد النبي صلى الله عليه وسلم؟ قال لا، إلا من أجل الضعف... رواه البخاري
Maana: Adn a minisha ko Anas ibn Malik "ra"; Ba niyo pkhagowadn so kathandok o dii Phowasa sii ko masa o Nabi "saw"? Tigyan: Di, inonta bo oba kasabapi sa kapowasa-i ron... Piyanothol i Bukhari
أما الحديث: أفطر الحاجم و المحجوم فإنه حديث صحيح لكنه منسوخ كما قاله الحافظ ابن حجر العسقلاني...فتح البارئ ٤/١٧٨
10.) SO KAPAMOMOG ASAR A DI SHOBRA
Pitharo o Nabi "saw":
أسبغ الوضوء و خلل بين الأصابع و بالغ في الإستنشاق إلا أن تكون صائما... رواه أصحاب السنن
Maana: Pamaka lampasangka so Kapagabdas, go Pakashoshokhipa-angka a mga Kmr ka "unabingka so pamagltan o Kmr ka" na go paka Sobra angka so Kapamomog inonta bo obaka dii Phowasa... Piyanothol i Tirmidhee, go AbuDaud, go Al-Nasa-ee, a go si Ibn Majah
11.) SO KATA-AMI KO KHAKAN
Amay ka iportante, ibarat na dingka khikarang i katimos yan na khapakay a Taaman ka asar a dingka Lamdn... Sii bo taman sa Dila oriyan yan na ithopha "indoda" aka bo...
Pitharo o 'Ali "ra":
لا بأس أن يذوق الشيء ما لم يدخل حلقه... رواه ابن أبي شيبة و البيهقي و حسنه الألباني
Maana: Khapakay a Taaman yan so Shayi asar a di makasold sa Bakrng yan... Piyanothol i Ibn Abi Shaybah a go si Al-Bayhaqee
و صلى الله على محمد و على آله و صحبه و سلم
AbuHazim Ibrahim
No comments:
Post a Comment