KOKOMAN O KAPAGANADA KO AGAMA ISLAM

KOKOMAN O KAPAGANADA KO AGAMA ISLAM


By: Atah P. Ibrahim

So podi a go bantogan na rk o Allah a kadnan a isaysa a miphantao ko kapur-an o 'Arsh, so Salawat na go Salam na bagi-an o Nabi tano a Muhammad go so mga Sahaba niyan ago mga Pamilya niyan a mga tao a pagalongan o salakaw disalakaw ko dii kaphagagama.

So Katao "Ilmo" makapantag ko kokoman o kapaganadawn na dowa barang:

1. Fardho Kifayah: aya Fardho Kifaya na Wajib anan a o nggalbka o sabaad ko mga Muslim na di khadosa so dawn nggalbk, na o da a nggalb'kon na langon miyadosa so mga Muslim.

2. Fardho 'Ayn: aya Fardho 'Ayn na so Wajib dn ko oman i isa a Musli, Babay Mama na wajib a manggalbk yan.

na aya mga Ilmo a Fardho 'Ayn so kapaganadawn na so Okit a kinggolalan'n ko mga Simba, basta a Simba a Wajib na Fardho 'Ayn a kapagadawn na odi paganada o Muslim na miyadosa, Lagid o okit a kashambayang.

Basta a Simba a kailangan dn a manggalbk ka na Fardho 'Ayn a kokoman o kinggolalan'n kawn.

Na so kadaklan ko mga Ilmo na Fardho Kifayah so kapaganadawn.

So kapaganad sa Ilmo na pd anan ko mga pipiya a simba ko Allah, go pd anan ko Jihad sa lalan ko Allah, pitharo o Nabi "saw" [ من خرج في طلب العلم فهو قي سبيل الله حتى يرجع ... رواه الترمذي ] sa tao a "lomiyo" lomalakaw sa pantag sa kathontot sa Ilmo na sii skaniyan sa Lalan ko Allah taman sa di mbalingan "komasoy".

Batabo labaw ron sa masa tano imanto a tanto dn a Mindakl so mga Bid'ah, mindakl so mga tao a diinggalbk sa Bid'ah, mindakl so mga Tao a aya ip'phanoloniran ko mga Tao na so Bid'ah, na mindakl dn mambo so ka-ignorante ko Agama, mindakl so mga tao a apya so katharo-a ko LA ILAHA ILLALLAH [ لا إله إلا الله ] na diiran khasowa, na makin mawto pn a kababaloy iran a ignorante ko Agama na mga papasang pn i kambitiyara makapantag ko Agama, na miyadadag siran na miyakadadag siran pn, go mindakl so dii kaphapawala o mga Tao sabap ko kakhokorang o sabot ko Agama.

Na giyangkai a tlo Barang a miya aloy tano na miyabaloy tano [ 1. kiyandakl o Bid'ah, 2. kiyapakalawlad o kadaa sabot ko Agama, 3. kiyandakl o mga Tao a p'phangokom sa dii niyan katawan ] na miyabaloy niyan so kapaganada ko Agama a tanto dn a kailangan ko oma i isa a Muslim sabap sa kailangan tano so mga Tao somasabot ko Agama ka an kabulongi angkai a kapakmbaba-oman o Agama Islam ko dii tano kapaging'd ka gophoon ayandakl so mga Tao a p'phaminasa na phakalawlad so kandosa na khada so titho a Agama a mini talingoma o Nabi "saw".


Kailangan tano so kasabota tano ko Agama ka antano mabaton sa kababawan so Omat tano, antano ka-ompiya-i so miyabinasa ko dii tano kaphaging'd sabap ko dii kandosa o mga Tao a disomasabot ko Agama a go so mga Tao a miyaganad sa Ilmo a badn miyaka ibarat sa somiyagb sa ig na aya miyasagb yan na L'bog a ig a o maka inom kawn na khasabapan sa bangkadn kaprayor.

Pitharo o Nabi "saw" [ بدأ الإسلام غريبا و سيعود غريبا كما بدأ فطوبى للغرباء ، قالوا من هم يا رسول الله؟ قال: الذين يصلحون إذا فسد الناس ... رواه مسلم ] miyanagipoon so Islam sa ikksa "strange" na ph'mbalingan a ikksa sa lagid o kiyapanagipoon yan, na sayana a miyagontong so mga tao a ikksa "strangers", na pitharo o mga Sahaba "ra" : Antaa siran ya Rasulallah? na tigyan a siran so mga Tao a p'phangompiya odi na thatagompiya igira a mimbinasa odi na miyabinasa so mga Tao.


Go so mga Tao a miyamaganad sa Ilmo na siran so mga tao a biyantog o Allah sa Qur-an a go biyantog o Nabi tano a Muhammad "saw"

Pitharo o Allah sa Qur-an [ إنما يخشى الله من عباده العلماء ... سورة فاطر ] mataan a ayabo man a tao a ikakalk yan so Allah na so mga ala i sabot ko Agama.

Go pitharo iyan pn [ هل يستوي الذين يعلمون و الذين لا يعلمون ... سورة الزمر ] ba maka ph'lagid so miyamakasowa a go damamaka sowa?

Go pitharo o Nabi "saw" [ من يرد الله به خيرا يفقهه في الدين و إنما العلم بالتعلم ... رواه البخاري ] sa tao a kabaya o Allah a makowa a mapiya na phakisabotan yanon so Agama, go mataan a ayaboman a kashabota ko Agama na maka okit sa kapaganad.

Go pitharo iyan pn [ من سلك طريقاً يلتمس فيه علماً سهل الله له به طريقاً إلى الجنة ... رواه مسلم ] sa tao a mokit ko Lalan "lomalakaw" sa pantag bo sa phangdg sa Ilmo, na l'bod'non o Allah sa Lalan a khitompa "khisold" sa Sorga.


Na pd ko mga Ilmo a Fardho 'Ayn a kapaganadawn na so Okit a kabatiya sa Qur-an, sabap sa so Qur-an na katharo anan o Allah, na omangkawn maribat ko kaph'mbatiya-angkawn na masaling so Maana niyan na o maalin so Maana o katharo o Allah na miyadosa so Manosiya.

Go so Fatiha na Rokon anan o Sambayang, na odi mabatiya o Tao sa correct so Fatiha ko kap'shambayang yan na Batal so Sambayang yan.

Sabap san na Wajib "Fardho 'Ayn" so kapaganada ko kabatiya sa Qur-an.

Ogaid na mbida pman so Tao a p'kharibat ko kabatiya sa Qur-an a pananagontamanan yan i kasowa-a niyanon a go so tao a di phaganad, aya madodosa na so Tao a di niyan phaganad'n ka Fardho 'Ayn so kapaganadawn na miyadosa ka da panagontaman sa kapaka paganad yan na miyatiya pman sa Qur-an na miyadosa pman ka miyangariribat pman ko kabatiya a ko katharo o Allah.

Pitharo o Nabi "saw" [ الْمَاهِرُ بِالْقُرْآنِ مَعَ السَّفَرَةِ الْكِرَامِ الْبَرَرَةِ، وَالَّذِي يَقْرَأُ الْقُرْآنَ وَيَتَتَعْتَعُ فِيهِ، وَهُوَ عَلَيْهِ شَاقٌّ، لَهُ أَجْرَانِ ... رواه مسلم و البخاري نحوه ] so mapasang "biyaksa" ko Qur-an na tagpda o mga Mala-ikat a mga ala i Simba, na so pman so tao a ph'mbatiya sa Qur-an a diiyon thang'ndod go p'khapasanganon na bagi-an yan so dowa a Balas.

Dowa i balas so mananagontaman : 1. balas o kabatiya sa Qur-an, 2. balas o panagontaman yan.

Maka sabap san na Managontaman tano mga pagari ami ko kasabota tano ko Agama tano, go managontaman tano sa kasowa-a tano ko kabatiya-a ko katharo o Kadnan tano, Panagontamanan tano so kasabota tano ko Qur-an.


Phakawriyan ko ron: 

Pitharo o Nabi "saw" [ خيركم من تعلم القرآن و علمه ... رواه البخاري ] aya pirmo rkano "daa ona-an yan sa kapiya" a tao na so piyaganad yan so Qur-an go inipamang'ndao niyan.


Wassalamo 'Alaikom w.w.