SO KABNAR O OMAN I ISA KO KAROMA NIYAN

SO MANGA KABNAR O BAI KO KAROMA NIYAN A MAMA

BY: Hasanur Alapa 

1. SO BTANG (Mahr):

So btang na skaniyan so tamok a patoray ko mama so kibgan iyan on ko babay sabap ko kiapangaromaa niyan on. Go rk o Mahr so ingaran a madakl sii ko Islām sa pmbthowan sa Sadāq, Nihlah, Ajr, Farīdhah, Uqr, karina nan sa kipapatoray niyan ko kakharomai a so katimbl o maana niyan na makanggogonanao sa pammgayan a patoray a sakasakaw ko babay sa kna o ba niyan arga ko kaphangaromaa on.

Khawajib so btang sabap ko kanggolalan o kapasadan a kakharomai a mapiya (aqd) sa magtas so kapasadan ko kiakharo-mai sa misabap ko idin o walī  ko babay ago so katarima o mama a miangaroma, odi na so kasoldi o mama ko karoma niyan (amay ka da a miabathk a Mahr ko onaan iyan). Sa anda i katarotop o kapasadan ko kiakharomai na miawajib so Mahr san ko mama apiya da niyan kalawasi so karoma niya, sa o mawafat so isa kiran a dowa na miatankd a so Mahr na kabnar o babay odi na so manga waris on.

Amay pman ka so kiakharomai na binasa ka datar o kakharomai a da a saksi a dowa kataw na di khawajib so Mahr sii ko mama, inonta bo o ba niyan kalawasi so babay a piangaroma niyan ka khawajib so Mahr. Opama o mawafat so isa ko kharomai sii ko kiakharomai a binasa (fāsid) sa da kalawasi o mama so babay na da a patoray ko mama a btang.

SO KARINA SA KAWAWAJIB O BTANG:

Pitharo o Allāh I  a: [Go bgan iyo ko manga babay so mahar iran a pammgayan]. Go miapanothol a miakapoon ko Rasūl r a: Sa mama a isayat iyan so rnding o piangaroma niyan na go niyan ilaya na miawajib on so btang kialawasan iyan antaa ka da.

SO HIKMAH KO KINISOGOON KO BTANG:

Inipaliogat o Allāh so btang sa inipayag ko kala o kakharomai, ago slasla ko babay, sabap sa o piakay so kakharomai sa da a btang na miakarondan so babay ago phakadapanas, sa di pagargaan o mama so karoma niyan sa pagilayin iyan sa kailay a kapagitoito, na di phamondas so kapipiya ginawa ko lt iran a dowa kataw, sa di khatatap so kandayo ago so kakhalimoay.

Sa inipatoray o Islām ko mama ka an magdam o babay a mataan a skaniyan na sslaan o mama ago pkhababayaan iyan ago sisiyapn iyan, sa thanggongn iyan, so manga patoray ko kaoyagoyag sa kapakatindga iran ko torogan o kathiwalaya, sa khabaloy a dkhai o mokarna iran a dowa kataw.

SO SOSONAN O BTANG:

So btang na dowa soson:

> Btang a miatndo (miaaloy) (mahr musammā) skaniyan so btang a piagayonan ko kiakharomai, odi na tiankd ko oriyan o kiagtas o kapasadan ko kiakharomai sa piagayonan.

> Btang a pilagidan (mahr mithl): skaniyan so btang o babay a sii dinianka ko dianka a minibtang ko manga lolot iyan a babay ko kasabala iyan ko ama iyan, ka datar o minibtang ko pagari niyan go so babo iyan ki ama iyan a phakalagid on sa pankatan, ko kataid kabilangataw, kapagagama ago so katao.

Amay ka da a khatoon ko manga tonganay niyan ki Ama iyan a phakalagid on na so saginda niyan a babay ko pamiliya a datar o pamiliya i ama iyan.

SO KHAPAKAY A IBTANG:

Khapakay a btang so langowan a tamok a adn a arga iyan a katotokawan a khaarga, mlagid o pirak antaa ka tamok a barandiya a salakaw, antaa ka gona a khapakay a argaan sa pirak.

SO DIYANGKA O BTANG:

Miaopakat so manga Ulama ko Islām sa mataan a so btang na da a diangka o kala iyan, sabap sa da a khatoon a paraman ago sabdan a ba niyan tiamani.

Go da saparn o Islām so kabtangi ko babay sa mala a tamok, ogaid na aya kaphakarata iyan na oba mabaloy so mala a tamok a makabalamban ko phangaroma ko di niyan on kakhagaga sa kasabapan sa kapitas iyan, ka sa manan na pmbaloy so mahar a datar o ba arga o babay a phangaromaan, na da a nan pakapiaa o Islām, sa aya dn a inipangoyat o Islām a babarakatn a kakharomai na so miokit sa malbod. Kiabayaan o Umar Bin al Khattāb a tagoan iyan sa dianka so mahar o manga babay ko kala iyan, sa pitharo iyan a di sobraan so mahar ko pat gatos a Dirham, na adn a somialawada on a sakataw a babay sa pitharo iyan a: Da’ a kabnar ka san hay Umar, andamanaya i kaptharo anka san a so Allāh I  na pitharo iyan a: Go amay ka migay kano sa isa kiran (a manga karoma) sa madakl a tamok (a btang) na di kano ron khowa sa mlk bo’. Na mitharo o Umar a: Bnar so babay na ribat so Umar. Pitharo o Rasūl r a: Mataan a pd sa kabarakat o babay so kalbod o kapangakapi ron ago so kalbod o kabtangi ron.

So pman so dianka o kaito o btang na kiasobagan ko manga Ulama, so Abū Hanīfah na aya pitharo iyan na: Aya kaito o btang na sapolo a Dirham a pd sa pirak, go so phakatimbang on ko manga pd a pirak. Aya dalil iyan na so katharo o Rasūl r a pianothol i Jābir a: Da a btang a minos ko sapolo a Dirham.

So Imām Mālik na pitharo iyan a: Aya kaminos o btang na tnga a Dīnār, amay ka diankaan ko bolawan, na tlo lad a Dirham amay ka diankaan ko pirak, odi na so phakaarga on, sa sii niyan initaks ko dianka o tamok a o pamankhawa na khipotol sa lima o miamankhaw a skaniyan so tnga a Dīnār a bolawan.

So As Shāfiī ago so Ahmad na da iran tamani so kaito o btang sa langowa khapakay a maarga na khapakay a ibtang sabap ko manga hadīth o Rasūl r a pitharo iyan a: Sa taw a mgay sa btang sa isa a babay sa dianka a saakop a korma na sabnar a miahalal. (pianothol i Abū Dāūd a phoon ki Jābir). Pianothol o Amir Bin Rabī’ah a adn a sakataw a babay ko mbawataan o Fuzārah a miakibtang sa dowa a bakiya, sa pitharoon o Rasūl r a: Inikasoat ka sa ginawa nka so dowa a bakiya? Na pitharo iyan a Oway, na piakay o Rasūl r.

So btang na khapakay a matonay ko masa a kapkharomai, na khapakay pman a mataalik, langon antaa ka so sabagi on, odi na sii ko dowa a masa; sii ko kamblag odi na sii kawafat, odi na sii ko taalik a phagayonan o dowa makambabala, khapakay pn a makaokit sa mainsowal a kazaginton sii ko masa a mattndo.

2. SO PAGPR O BABAY:

So pagpr na skaniyan so pkhaosar o manosiya sii ko karoma niyan ago so manga wata iyan go so manga tonganay niyan ago so kamimilikan iyan, a pd sa pangn’nkn ago nditarn ago so darpa a babalingan.

So pagpr o babay na skaniyan so pangn’nkn iyan so nditarn iyan ago so darpa a babalingan iyan, ago so salakaw ron, a di niyan mipndaraynon ko kapphagintaw niyan ko dianka a kalalayaman ko manga taw.

So Karina sa Kipapatorayin on ko Mama:

Sabnar a miatankd so kipapatorayin on ko mama sa minggolalan ko Qur’ān ago so Hadīth ago so kiaopakati ron ko manga Ulama: Pitharo o Allāh I a: So mimbawata na maphakasoso niyan so manga wata iran ko dowa ka thmg a tarotop, sii ki taw a khabayaan iyan  tomarotop so kapakasoso, na patoray ko (ama) so pagpr iran (a wata ago ina) ago so nditarn iran sa nggolalan sa mapiya (al Baqarah 233).

Pitharo o Rasūl r a:  Kalkn iyo so Allāh sii ko manga babay ka mataan a skano na kinowa niyo siran a sarig o Allāh ago piamakay niyo so manga awrat iran sa kabaya o Allāh, na rk iran a patoray rkano so pagpr iran ago so nditarn iran sa nggolalan sa mapiya.

Go pianothol o al Bukhārī a so Hind Bint Utbah na pitharo iyan a hay Rasūl r: Mataan a so Abū Sufyān na mama a maikot a di ako niyan mbgan sa gasto a phakaampl rakn ago so wata akn, inonta bo so pkhowaan akn ko tamok iyan sa di niyan katawan. Na pitharo o Rasūl r a: Kowa ka ko tamok i Abū Sufyān sa phakaampl rka ago so wata aka sa nggolalan sa mapiya.

Go miatankd ko kiaopakat o manga Muslim sa kiawajib o pagpr o babay san ko karoma niyan a mama iphoon ko masa o Rasūl r na taman imanto.

So Sabap a Kiawajib o Pagpr:

Miawajib so kapagpra o mama ko karoma niyan a babay sa balas o katataronko iyan a babay ago so gii niyan on kanggonai sa pkhasawitan iyan sa ingaran a kaproyoda, ago so salakaw ron a khoyaptaan iran, ago so kasasakodowi ron o karoma niyan. Sa anda dn i kapangaromaa o mama ko babay na miahalal on sa miaharam skaniyan a babay ko manga pd a mama a salakaw ki karoma niyan, sabap sa siyap ko bangnsa o moriataw niyan, sa so babay na khitindg iyan so antap o kaoyagoyag a kandarodopa ago so kapzinanada ko manga wata iran ago so kaiipira niyan ko sold o walay niyan, sa aya mambo a sambi anan na so kabastantia o mama ko pagpr iyan ago so manga pd a pangindaw niyan.

So Manga Sarat a Kiawajib Iyan:

Amay ka aya kipapatoray o pagpr na sabap ko katataronko o babay ko walay o karoma niyan, na inisarat ko kakhawajib o pagpr so phakatalingoma:

> Mabaloy so kiakharomai a minggolalan ko kitab sa mapiya.

> Mabaloy so karoma a babay a khakowa on o mama so kabaya iyan ko kaproyoda.

> Da a makasapar ko mama ko kakhowaa niyan ko kabnar iyan a phakasapar a da sa kitab, odi na manga sabap a miaadn sa da a ba niyan on galbk.

So Manga Babay a Da a Ba iran Kabnar ko Pagpr:

> So manga babay a piangaroma sa minggolalan sa kakharomai a binasa, go so babay a kialawasan o mama sa minggolalan sa minilingo, na da a kabnar o mama sa ba niyan mataronko so babay ko datar anan a btad sa patoray kiran so kamblag, sa da a khaskat o babay a pagpr.

> So karoma a maito i idad a di khapakay o ba kalawasi o karoma niyan sabap ko kaito iyan. So pman so karoma a babay a pkhasakit sa di niyan khagaga o ba niyan mibgay ko karoma niyan so kabaya iyan ko kaproyoda mlagid o aya kiasakit iyan na sii ko oriyan o kiapangaromaa on antaa ka sii ko onaan iyan, na go da niyan sankaa so katogalin ko walay o karoma niyan a mama na so gasto na patoray ko mama.

> So karoma a makakalaboso ko kiapakanggolawla sa kasalaan odi na bayadan, apiya pn aya kiakalaboso niyan na kiaslimbotan na da a kabnar iyan ko gasto, sabap ko kiada o katataronko iyan ko walay o mama a karoma niyan sa di niyan kapnggonaan.

> So karoma a giasab o isa a mama, maana a inipalagoy niyan, na daa kabnar iyan a pagpr ko tday a katatago iyan ko domiakp on, sabap ko kiada iyan sa taronko o karoma niyan.

> So karomaa a milayalayag sa mawatan a di kabaya i karoma niyan, amay pman ka kabaya iyan na patoray ron so pagpr.

> So karoma a giinggalbk sa liyo a walay o karoma niyan na go niyan siapari na da niyan  targn so galbk iyan na da a kabnar iyan a gasto, sabap sa miada so katataronko iyan sa walay i karoma niyan, amay pman ka da niyan sapari ko kaphliyo niyan na patoray ron so pgpr.

> So karoma a di niyan tatanoran so karoma niyan a mama, sa da a kabnar iyan ko pagpr sa nggolalan ko kitab, sa taman sa di tomogalin ko walay o mama sa itaplk iyan so karikor.

So Dianka o Pagpr:

So mama i makakhakapaar ko giikapagpra ko babay ko domadait on a pd sa pangn’nkn ago nditarn, ago so salakaw ron. Sa patot a masiyap ko kandiankaa ko pagpr so phakatalingoma:

> So btad o karoma a mama ko kaloloagi ron ago so karrgni ron, sa amay ka kaloloagan na makaphagpr sa maloag, amay pman ka karrgnan na makapnggasto ko taman a khagaga niyan, apiya pn kawasa so babay, amay ka lmbak i maoolawla, na makapnggasto sa lmbak. Pitharo o Allāh I  a: [Nggasto so adn a kaloloagi ron ko khagaga niyan so pman so madidianka so pagpr iyan na nggasto ko inibgay ron o Allāh, da a pialiogatan o Allāh a ginawa inota so khagaga niyan ].

> So giikapagalinalin o arga sii sa padian ko kaphagozor o arga ago so kapkhibaba iyan ago so kapkhaalinalin o btad o karoma a mama ko tamok ko kandiankaa ko pagpr.

3. SO KAPAGINONTOLAN O MAMA KO MANGA KAROMA NIYAN:

O pangaroma so mama sa kasobraan so isa na paliogat on so kapaginontolan iyan ko ltlt iran a manga karoma niyan, sii ko pagpr ago so kanditar ago so dranga a babalingan, o pakalbiya niyan so isa kiran ko shayi a makasosold ko gaga niyan na miadosa skaniyan.

Inipaliogat so kapaginontolan ko ltlt o manga karoma sabap ko katharo o Allāh I a: [Pangaromaa niyo so miasoat kano ron a pd ko manga babay, dowa, odi na tlo, odi na pat, na amay ka ikawan iyo a di kano makaphaginontolan na isaisa. (an Nisā’ 3).]

Sabnar a inisogo o Allāh I so kathankaa ko kapangaroma sa isa igira inikawan o mama so di kapakapaginontolan ko kandoway, sabap san na khasabot sankanan a āyat so kiawajib o kapaginon-tolan sii ko kandoway.

Pitharo o Rasūl r: Sa mama a dowa i karoma na zoramig ko isa on na makaoma ko alongan a Qiyāmah a makasasailang (makikiling a kilid iyan) sabap ko kiazoramig iyan.

Patoray ko mama so kapakaplagilagida niyan ko manga alongan kiran, sa di niyan siran pakapmbidabidaan, sa da tamani o agama so masa a gii niyan kapagalongan ko manga karoma niyan sa sii matitimo ko mama ko dianka a khagaga niyan, khapakay a kazalongana odi na kandowa gawii, aya taralbi na di kalawanan so kapitho gawii, ka pangali sa oba maringasa so manga karoma.

Kapaar o babay so kibgan iyan ko alongan iyan san ko isa ko manga dowaya iyan, sabap sa rk iyan anan a kabnar. Miapanothol a so bai a Sawdah Bint Zam’ah a karoma o Rasūlullāh r na inibgay niyan so alongan iyan ko bai a A’ishah, sa khapakay pman a makipagalongan ko karoma niyan ko oras a kabayai niyan on.

Amay ka phlayalayag so mama na rk iyan so kapakambayabayaa niyan kiran o antai khabaya monot, ogaid na aya sunat na so kapakapripaa niyan kiran ka gianan i adat o Rasūl r ko manga karoma niyan igira mlalakaw na sa makakowa ko ripa na aya makaonot.

So kapaginontolan o mama ko lt o manga karoma niyan na kabnar anan o manga karoma, sa odi paginontolan so mama na kabnar o babay a kaphanon iyan ko kokoman, na so kokoman na patoray ron so karasnga niyan ko mama sa makapaginontolan sa odi paginontolan na khataazir (khasiksa).

Mataan a miawajib so kapaginontolan ko lt o manga karoma sii ko rinayagan a khagaga o mama lagid o pagpr kanditar kapagalongan, so pman so misosoln ko poso na da anan sa gaga o manosiya. So Rasūl r na giimaginontolan ko manga karoma niyan sa gii niyan tharoon a: Hay Kadnan ko giyai so giiakn kambagibagi, sii ko mipapaar akn, na di ako nka phanginsoyai ko mipapaar ka a di akn mipapaar.

Giankai a kabaya a phoon ko poso’ na di khagaga o manosiya so kapakandatadatar iyan ko manga karoma, pitharo o Allāh I  a: Di niyo dn khagaga o ba kano makapaginontolan (sa tarotop) ko lt o manga babay, apiya pn i kasiyapa niyo ron, na di kano pzoramig sa tarotop a kazoramig, sa mibagak iyo (skaniyan a karoma a babay) a datar o maaalangalang.

Piakay o Islām so kibagakn ko shayi a di khagaga o manosiya, da a inipaliogat o Allāh I  a rowar ko khagaga o manosiya.

Miapanothol a so dato tano a Umar Bin al Khattāb na giimbagi-bagi ko lt o manga karoma niyan sa gii niyan tharoon a: Kadnan ko so poso’ akn na di akn mipapaar, na so salakaw ron na pagarapn ko a makapaginontolan ako ron.

4. SO DI KARINGASAA O MAMA KO KAROMA NIYAN:

Pd sa kabnar o babay ko karoma niyan a mama so di niyan on karingasaa sa nggolalan sa katharo odi na galbk, odi na paparangayan, ka so karingasaa on na inisapar o Islām, sabap sa pitharo o Allāh I a:Tangana niyo siran (so manga babay) sa mapiya, odi na talaka niyo siran sa mapiya, di niyo siran tatangana sa ringasa ka makapamaba kano, sa taw a nggolawla san na sabnar a lialim iyan a ginawa niyan.

So kapiya a kindolonaan ko karoma a babay na tanda sa kabilantadi o mama ago so kabilangataw niyan, na so karingasaa on na toos ago papata ko karata o mama ago so kamomondo niyan i sowasowai, pitharo o Rasūl r a: Da a somiakaw kiran a manga babay a rowar sa bilangataw a mama, go da a miakadapanas kiran a rowar sa mama a maligt a mondo.

Pitharo iyan pn a: Di nka phran’ga so babay sa paras, go di nka phamaawinga, go di nka pagawai inonta bo sii sa walay (maana a awaan ka ko igaan iyan ogaid na di ka lomiyo sa walay).

Amay ka lomiyo so mama ko inibgay o Islām a tamana, ago ringasaan iyan so karoma niyan sa katharo odi na galbk, na kabnar o babay so kaphanon iyan ko kokoman, ka an iyan marasng ankanan a mama ago an iyan masiksa amay ka miapatot on, sa da a kabnar o babay ko kapangniya niyan ko kamblag sii ko kpit oAbū Hanīfah.

So pman so Imām Mālik na aya kpit iyan na kabnar o babay so kapangniya niyan ko kamblag sabap ko ringasa o mama, sa khadianka o kokoman ankanan a btad, amay ka kiabinasaan so babay sa patot a kandaan o mama na tgln skaniyan o kokoman, sa makowa o babay so kabnar iyan sa tarotop.

SO MANGA KABNAR O MAMA KO BABAY

1. SO KAPANGONGONOTAN:

Paliogat ko karoma a babay so kaonoti niyan ko karoma niyan a mama ko langowan a nganin a da saparn o agama Islām, kagiya daa onot ko inadn ko kakhasopaka ko sogoan o Miangadn.

Iniitong o Islām a so kaonoti o babay ko karoma niyan na lagid o kanjihad sa lalan ko Allāh I, aya karina san na so miapanothol a miakapoon ko Ibn Abbās a adn a sakataw a babay a miakaoma ko Rasūl r sa pitharo iyan a: Hay Rasūlullāh sogo ako o manga babay sii rka sa giankai a jihād na patoray ko manga mama sa o nggolalann iran na balasan siran o Allāh, na o mangasasahid siran na maadn siran a oyagoyag sii ko Kadnan iran sa phrizqiyan siran, na skami a manga babay na sasakodowan ami siran na antonaa i rk ami sankanan? Na pitharo o Rasūl a: Sampayin ka ko manga babay a so kaonoti ko karoma a mama sa paratiaya ko kabnar iyan na khatimbang iyan so jihād, sa kainotan rkano a manga babay i pnggolawla on.

Sii sankanan na pitharo o Imām Alī a siakaw o Allāh I so paras iyan a:Aya kaphrang o babay na so kapiya niyan i kandadarodopa.

Go pitharo o Rasūl r a: Sa dn sa babay a matay a masosoat on si karoma niyan ko kiapatay niyan na makasold ko Sorga.

2. SO KATHAKNA O BABAY KO WALAY O KAROMA NIYAN:

Igira piagiyasa o mama so walay o karoma niyan na patoray ko babay so kadrang iyan sankanan a walay, amay mambo ka makasasarig on sa da a ba on phakaringasa, sa di ron phakaliyo inonta bo o kabaya o karoma niyan a mama, odi na sii ko masa a di mipndaraynon ka datar o kambisitaa niyan ko loks iyan ago so salakaw ron.

Pd sa mapiya a di dn tamanan so masa a giikapamisita sa sii anan bagakn ko btad o dowa kataw ko kalalayami ron a adat ko pamiliya, sa mabaloy so kaphliyo o babay a makapagoonayan ko agama ago so kapipindiara.

3. SO KATANKD O BANGNSA O MANGA WATA IRAN:

Pd sa kabnar o mama ko karoma niyan so katankd o bangnsa o manga wata iran sii rkaniyan, siran oto so manga wata a inimbawata siran o karoma niyan ko masa a kiapakakharomai.

4. SO KIKHAPAARN O MAMA KO KAPAKAMBILA-NGATAWA ON:

Inipaliogat o Islām ko babay so kaonoti niyan ko karoma niyan sii ko nganin a da saparn o Allāh I, go inisapar iyan ko babay so kaonkir ago so kalikoi niyan ko mama, sa rk o mama so kabnar ko kapakambilangatwa on sii sankanan na pitharo o Allāh I a: So manga mama i mamamayandg ko manga babay, sabap ko inilbi o Allāh ko sabaad kiran ko sabagi, ago sabap ko mianggasto iran a pd ko manga tamok iran (an Nisa 34).

Go pitharo o Allāh I a: [ So siran oto a manga babay a ikhalk iyo so kaonkir iran na thomai niyo siran, ago awai niyo siran ko igaan, go dan’ga niyo siran  (sa kadan’g a di makamorala) amay ka onotan kano iran na di niyo siran phlobai sa okit, mataan a so Allāh na Maporo a lbi a Mala] (an Nisa 34).

Sii sankai a āyat na inibgay niyan ko mama so lalan a pagokitan iyan ko kapakambilangatawa ko karoma niyan a taonkir a di phangongonotan, giankanan a okit na mattlo pankat:

> So kathomai ko babay sa mapiya, maana a pangosiatan o karoma niyan sa manga pipiya a pando ago manga gonanao a manga rarayag, na amay ka di ron makaompiya, na togalin ko ika dowa a okit.

> So katawaranga niyan on sa igaan sa di ron makiprmbang, ka an magdam o babay so kiatawantawan ago so kaada o kandayo ago so kaproyoda, sa di makalawan ankanan a masa sa pat olan a tarotop a inibgay o manga Ulama a taman, na amay ka di anan makarasng ko babay na mampn ka tomogalin so mama ko ika tlo  pankat a bolong.

> So kadan’ga niyan on sa lawas, sa bialoy anan o Qur’ān a kaposan a okit ko kapakapangongonotan o babay a taonkir sa karoma niyan, da anan pharowa o Islām o ba maosar inonta bo ko kathaman o langowan a okit a khaparo sa kapakapangongonotan o babay, sa aya ropaan anan na so katharo o Rasūl r ko isa ko manga karoma niyan a kiararangitan iyan a: O da bo so kalk akn ko kitas sa alongan a Qiyāmah na ipran’g akn rka ankai a panisig.

Sa paliogat a di mabaloy ankanan a kadan’g a ba makamorala ko babay, sabap sa pitharo o Rasūl r ko kiapangosiat iyan ko kaposan a kianayk iyan a: Pamagosiataan iyo so manga babay sa mapiya, ka mataan a siran na manga biyag iyo, sa da a kapaar iyo kiran a mlk bo, inonta bo o ba siran makanggolawla sa marata a mapayag, ka amay ka makanggolawla siran na awai niyo siran sa igaan, ago dan’ga niyo siran sa di mabasng a kadan’g, na amay ka onotan kano iran na di niyo siran phangilayi sa okit, tanodan a mataan a rk iyo ko manga karoma niyo so kabnar, ago rk iran a manga karoma a manga babay so kabnar rkano, aya kabnar iyo sii kiran, na di ran pakidapoan so darpa iyo ko taw a ipkhagowad iyo, na aya kabnar iran rkano na so kaphiapiai niyo kiran sii ko ka nditar iran ago so pagpr iran.

So manga bilantadi a manga mama na di ran dangn so manga karoma iran sabap ko katharo o Rasūl r a:Di ndan’ga o manga pipiya rkano so karoma niyan.

Amay ka osarn anan o mama sa da a kabnar iyan ko babay, na kabnar o babay a kaphanon iyan ko kokoman, ka an iyan masiksa ankanan a mama a salimbot.